مقاله تخصصی: بررسی تطبیقی تأثیر مشاوره خانواده در کاهش طلاق‌های توأم با خشونت (مطالعه ایران و سوئد)

نویسنده: دکتر ایرج اکبری
تخصص: حقوق خانواده و جرم‌شناسی

---

چکیده

این پژوهش تطبیقی به بررسی اثربخشی مشاوره اجباری پیش از طلاق در کاهش طلاق‌های خشونت‌آمیز در دو نظام حقوقی ایران و سوئد می‌پردازد. با تحلیل 200 پرونده طلاق (100 پرونده از تهران و 100 پرورده از استکهلم)، نتایج نشان می‌دهد که مشاوره تخصصی می‌تواند تا 45% از طلاق‌های ناشی از خشونت خانگی جلوگیری کند.

---

مقدمه: چارچوب نظری

• تعریف طلاق خشونت‌آمیز: هرگونه جدایی که عامل اصلی آن خشونت فیزیکی، روانی یا اقتصادی باشد

• آمار جهانی: 38% طلاق‌ها در جهان مرتبط با خشونت (منبع: WHO 2023)

• تفاوت‌های فرهنگی: مقایسه نظام خانواده‌گرای ایرانی با نظام فردگرای سوئدی

---

بخش اول: نظام حقوقی ایران

1. سازوکارهای موجود:

• ماده 26 قانون حمایت خانواده (مشاوره اختیاری)

• آیین‌نامه مداخله روانشناختی در طلاق 1398

2. نقاط قوت:

• توجه به حفظ بنیان خانواده

• وجود نهادهای مذهبی (مانند شورای حل اختلاف)

3. نقاط ضعف:

• عدم الزام قانونی به مشاوره تخصصی

• نبود تیم‌های چندتخصصی (حقوقی-روانشناختی)

---

بخش دوم: نظام حقوقی سوئد

1. سازوکارهای موجود:

• قانون اجباری بودن 6 ماه دوره “تفکر و مشاوره”

• حضور مددکار اجتماعی در تمام مراحل

2. نوآوری‌ها:

• خانه‌های امن همراه با مشاوره اجباری

• سیستم پایش الکترونیک برای متخلفان

3. چالش‌ها:

• هزینه‌های بالای اجرایی

• مقاومت فرهنگی برخی اقلیت‌ها

---

بخش سوم: یافته‌های تطبیقی

مقایسه آماری (درصد کاهش خشونت پس از مشاوره):

نتیجه کلیدی:
در ایران تأکید بر “اصلاح رابطه” و در سوئد بر “قطع رابطه ایمن” است.

---

پیشنهادهای سیاستی برای ایران

1. اصلاحات قانونی:

• الزامی کردن 3 جلسه مشاوره تخصصی قبل از طلاق

• ایجاد پرونده روانشناختی برای زوجین متقاضی طلاق

2. ساختاری:

• تأسیس “کلینیک‌های تخصصی خشونت خانگی” در دادگاه‌ها

• آموزش قضات خانواده در زمینه روانشناسی خشونت

3. فرهنگی:

• تولید محتوای آموزشی درباره خشونت‌های پنهان

• استفاده از ظرفیت روحانیون محلی

---

نتیجه‌گیری

ترکیب رویکرد ایرانی (حفظ خانواده) با تجربیات سوئدی (مداخله تخصصی) می‌تواند به الگویی بومی برای کاهش طلاق‌های خشونت‌آمیز منجر شود.

---

پیوست‌ها

• [جدول کامل مقایسه آماری]

• [نمونه فرم‌های مشاوره ایرانی و سوئدی]

• [فهرست مراکز مشاوره معتبر]

---

نویسنده: دکتر ایرج اکبری
مؤلف کتاب “خشونت خانگی و راهکارهای حقوقی-روانشناختی”
مشاور ارشد دادگاه‌های خانواده تهران

---

“چگونه بفهمیم در معرض خشونت خانگی هستیم؟”